Wat is coworking?

Samen alleen zijn, met een twist. Kort door de bocht is coworking met gelijkgestemden werken in een gedeelde ruimte. Vroeger was coworking een locatie, nu is het meer een mindset. De tegenbeweging die het was — mensen op zitzakken met blote voeten in grote lege ruimtes — is nu gegroeid naar een volwassen stroming. Coworking is voor ons allemaal.

Het was gewoon een gast die ontevreden was over de huidige situatie

‘Ik was het’ beantwoordt de uitvinder van de hedendaagse coworking in een interview met zichzelf op zijn eigen blog. ‘Ik was het, die de coworkingspace heeft uitgevonden. Wat je ook leest op Wikipedia.’

Net zoals vele andere uitvindingen, is coworking ontstaan uit persoonlijke frustratie. Frustratie die door veel mensen werd gedeeld en waarbij uiteindelijk één iemand als eerst de stap zette om er iets aan te doen. Hij huurde een ruimte en maakte die beschikbaar voor andere mensen die met dezelfde frustraties zaten als hijzelf. Dit was het prille begin van coworking. Twintig jaar later – en vele iteraties, ontwikkelingen, zitzakken en plantenbakken verder – zijn we aangekomen bij het huidige concept van coworking. Dat we hier zijn beland is eigenlijk heel logisch. Net zo logisch dat coworking geen plek is voor hipsters die zich enkel willen afzetten tegen de norm, maar juist iets is voor iedereen.

Ontevredenheid over

• Een eigen bedrijf hebben en als resultaat daarvan alleen moeten werken
• Eenzaamheid als gevolg daarvan
• Geen volledige eigenaarschap over de indeling van werkdagen

Traditioneel werken werkt niet altijd

Traditioneel gezien werkt iemand bij een bedrijf. Dit bedrijf geeft de omgeving dusdanig vorm zodat er gewerkt kan worden en mensen goed werk af kunnen leveren. Voor een lange tijd was dit effectief, of wekte het in ieder geval de illusie dat het effectief was. Maar, de samenleving verandert. Iemand werkt niet meer zijn gehele carrière voor één bedrijf, mensen zijn meer uitgesproken over wat ze willen en voelen zich ook comfortabel om obstinaat te zijn. Langzaam worden er gaten geschoten in de filosofie hoe bedrijven hun werknemers vertellen hoe ze moeten werken. Als je vandaag de dag vraagt wat de plek is waar mensen het best kunnen werken, is ‘op werk’ niet een antwoord dat goed scoort in de peilingen en het antwoord op wanneer mensen het beste werk afleveren is ook niet per se ‘tijdens werkuren’.

De traditionele manier van werken begint daarom langzaam zijn charme te verliezen. Dit proberen bedrijven op te lossen door flexplekken te creëren. Waarmee ze een beetje proberen te schudden aan de al dan niet vastgeroeste routines. Mensen worden daarmee semi-gedwongen op andere plekken gestationeerd om op die manier wat jeu in de tent te brengen.

Inefficiënt werk door

• Verlies aan productiviteit door de omgeving
• Geen eigen keuze voor werktijden
• Geen eigen keuze voor werkuren

De logica van coworking

Een tiental jaar geleden kwam ‘het nieuwe werken’ op. Werknemers eisten vaker om thuis te werken. Dit was een eerste indicatie dat dezelfde omgeving, met dezelfde mensen en hetzelfde uitzicht, niet al te bevorderlijk was. Naast vaste werknemers geldt dit ook voor zzp’ers en freelancers. De herkenning van deze indicatie was goed, de oplossing zorgde voor een nieuw probleem: eenzaamheid en achteruitgang van productiviteit. We verhuisden met z’n allen naar koffietentjes waar we onszelf onder de mensen schaarden. Maar schijn bedriegt. Simpelweg tussen de mensen zitten, lost eenzaamheid niet op. Heb je wel eens op een feestje gezeten waar niemand met je praatte? Daarnaast blijkt uit zeer gedegen onderzoek dat het geluid van een melkschuimer die op 5 meter afstand in je oor tettert niet bevorderlijk is voor je productiviteit.

Drie quasi-oplossingen verder konden de juiste ingrediënten eruit worden gevist en de slechte achterwege gelaten. Een goed ingrediënt: mensen om je heen, maar wel mensen waar je betekenisvol contact mee hebt. Een ander goed ingrediënt: verandering van werkplek, maar dan niet gedwongen. Het beste ingrediënt: serendipiteit, dit is door toeval en scherpzinnigheid iets vinden terwijl je iets anders zoekt. Dit is de beste bijkomstigheid van coworking spaces: de community. Misschien is dit wel dé reden dat het aantal coworking spaces in de wereld tussen 2015 en 2022 met 400% zal stijgen.

Coworking spaces streven naar

• Betekenisvol contact
• Inhoudelijk hulp vanuit mede-coworkers
• Autonomie van werkplek
• Vergroten van onverwachte successen

De community manager: God van de coworking

Het concept coworking bestaat al langer, maar de community manager is een vrij recent fenomeen. Zoals een echte lean startup betaamt, zien coworking spaces door middel van trial and error dat de community een belangrijk aspect is geworden van de coworking space. Hier halen de gebruikers een groot deel van hun waarde uit. Zoals de evolutie zich met willekeur voortplant, waarna vervolgens de varianten die zich het best kunnen aanpassen aan de omgeving blijven bestaan en succesvol worden, zo hebben de coworking spaces gezien dat de voordelen van de community als het ware langzamerhand kwamen bovendrijven. In tegenstelling tot de willekeur van evolutie, speelt de community manager hierbij de rol als God van de coworking: hij draait aan de knoppen van de gemeenschap. De voordelen worden herkend, gewaarborgd en actief achtervolgd om ten volste te kunnen worden benut door de leden van deze community. Soms is hij onzichtbaar, soms met een willekeurige verschijning en soms als de (terechte?) oorzaak van een wonder, de community manager heeft veel weg van onze Schepper.

Voordelen van een community manager

• Iemand die al zijn of haar tijd steekt om de werkomstandigheden voor jou optimaal te maken
• Iemand die al zijn of haar tijd steekt om jouw netwerk te versterken
• Een uitlaatklep en aanspreekpunt voor de community
• Evenementen speciaal georganiseerd naar de belangen en wensen voor de community

Nog meer voordelen van coworking

De community in een coworking space is geen zero-sum-game, zoals die dat wel bij een bedrijf kan zijn. Jouw promotie zit die van jouw buurman in de weg omdat jullie voor dezelfde plek strijden. Natuurlijk kan je elkaar helpen, maar onderaan de streep betekent progressie voor de ene groep, stagnatie voor de andere. Als een coworking space dusdanig goed is ingericht, kan progressie voor de een ook progressie voor de ander betekenen, zonder dat men elkaar het huis uit concurreert. Iedereen kan beter worden.

Je moet slimmer werken, niet harder. Een coworking space is ingericht om je hierbij te faciliteren. Er zijn verschillende soorten werkplekken, zo is er vaak een grote open ruimte, maar ook meer afgesloten plekken. Er zijn aparte kantoren, speciale bel-gebieden en gesloten vergaderzalen.
Daarnaast is het ook mogelijk om als werknemer van een bestaand bedrijf ervoor te kiezen om bij een coworking space te zitten, terwijl het bedrijf waar je deel van bent ergens anders zit.

Voordelen

• Een netwerk dat baat heeft als het beter met jou gaat
• Een netwerk dat sterker wordt voor jou als het beter met hun gaat
• Verschillende soorten werkplekken

De nadelen van coworking

Je werkt met anderen in een pand. Als je gewend bent om vanuit huis te werken — waar je kan doen en laten wat je wilt — kan dit betekenen dat je je moet aanpassen. Het voordeel dat er mensen om je heen zijn, kan dus ook een nadeel voor je zijn.

Daarnaast kan het ontvangen van klanten lastig zijn. Er zijn coworking spaces waarbij je vergaderruimtes kan huren en er zijn ook pakketten waarbij dit in het abonnement zit, maar er zijn ook locaties die dit niet hebben. Je zou ook in de algemene ruimte kunnen zitten, maar hier heb je niet altijd de privacy die je zou willen of de gezamenlijke lunch is hier net aan de gang.

De ene coworking space is de andere niet. Je moet goed kijken of een coworking space wel bij jou past. Het soort mensen dat er zit kan niet jouw type mens zijn of de branche die de coworking space aantrekt ligt niet in jouw straatje. Let hier goed op, want anders gaat die behulpzame buurman jou wellicht wel enorm tegenstaan. Als designer tussen de verkopers kan je een vreemde eend in de bijt zijn.

Een coworking space kost geld. Dit is nogal logisch, want je huurt een werkruimte, maar ten opzichte van thuiswerken kan het ineens wel een grote extra kostenpost zijn. Hier moet je bij jezelf afvragen of de kosten die je maakt opwegen tegen de winst die je eraan behaald en hoe je winst in dit geval voor jezelf definieert. Productiever werken, meer voldoening halen uit je werk en een sterk netwerk opbouwen, zouden je in theorie niet direct euro’s opleveren, maar op termijn misschien wel. Daarnaast is een goed gevoel en voldoening halen uit je dag misschien wel meer waard dan een paar knaken.

Nadelen van coworking

• Anderen kunnen afleidend zijn
• De ontvangst van klanten of partners kan lastig zijn
• Er kan een mismatch zijn tussen jou en een desbetreffende coworking space
• Het kost geld

De kosten van coworking

Het varieert hoeveel je voor een werkplek kwijt bent. Voor een freelancer of zzp’er zijn er abonnementen waar je één dag per week kan werken waar je nog geen 70 euro per maand aan kwijt bent, tot het huren van een geheel eigen bureau in een afgesloten ruimte voor elke dag in de week waarbij je richting de 330 euro per maand voor betaald, met alles daartussen. Ook als bedrijf kan je aansluiten bij een coworking space. Er zijn coworking spaces die gehele kantoren verhuren in hun pand. Hierdoor beweeg je met je bedrijf toch tussen de zzp’ers en freelancers, kan je profiteren van de community, maar ook jezelf afsluiten voor alles en met je directe collega’s terugtrekken om op jullie business te focussen.

Een dagje proefwerken

Bij de meeste coworking spaces kan je een dag ‘proefwerken’. Je bent daarbij welkom om een dag gratis op locatie te werken om te kijken of er een match is tussen jou en de werkplek, met alles dat daarbij hoort. Meestal krijg je een korte rondleiding met een warm kopje koffie in de hand, waarna je een plek kan uitkiezen om die dag je ding te doen.

Dikke tip: plan deze dag in op een vrijdag. Degene die bij een coworking space zitten, zijn ook maar gewoon mensen. Meestal sluiten ze een werkweek af met een vrijdagmiddagborrel met een koud drankje in de hand.