De opzettelijk toevallige groei van een bedrijf

StartDock - Stephan van Eken

Als je start met ondernemen, open je werelden voor jezelf waarvan je daarvoor niet eens wist dat ze bestonden — op welke manier kan je bijvoorbeeld het beste storytelling toepassen? Met welke zaken moet je eigenlijk allemaal rekening houden als je een bedrijf begint, waar moet je voor waken en wat zijn echte musts om te doen? 

In deze serie lees over verschillende onderwerpen die belangrijk zijn voor ondernemers. Niet geplukt van een website die de zoveelste open deur intrapt, maar van mensen. Onze mensen. Vijf ondernemers van StartDock vertellen over hun bedrijf en hun branche, zodat jij ervan kan leren. In dit deel is Stephan aan het woord, hij is een van de oprichters van StartDock.

Het idee van StartDock

StartDock is de coworking space waar de andere vier ondernemers uit deze reeks artikelen hun kamp hebben opgeslagen. Inmiddels zijn er drie locaties; twee in Amsterdam en een in Rotterdam. De monumentale panden waar inmiddels meer dan 300 bedrijven hun onderdak hebben gevonden zijn ontstaan uit georganiseerde toeval. De mogelijkheid deed zich voor en daar speelde Stephan en zijn medeoprichters Johan en Thom op in. Stephan: ‘We kennen elkaar van de borrels op de universiteit. We hadden allemaal interesse in het ondernemerschap en waren in die tijd ook allemaal een eigen onderneming begonnen. Twee andere vrienden van ons, Carsten  en Jan-Hein, huurden met hun bedrijf ergens een kantoor. Dat was een kelder zonder daglicht. Volgens mij mag dat officieel niet eens. We besloten om bij ze aan te sluiten om de kosten van de kelder te delen. Vanaf toen kwamen er steeds meer ondernemers bij, die we allemaal via via kenden. Iedereen droeg een deel bij aan de huur van het pand. We hadden toen alleen een vloer, maar die wilde we graag met andere ondernemers delen.’

‘Vanaf het eerste moment was de kennisdeling tussen iedereen een toegevoegde waarde. Iedereen had namelijk een andere expertise. We schreven whiteboards vol om elkaar te helpen. Het werkte goed toen we verschillende experts bij elkaar haalde. Die dynamiek liep lekker. We organiseerde een paar evenementen, ook dat werkte goed. Deze ontdekkingen gaven ons enorm veel energie. Hier werd het zaadje gepland. Je zou dit het prille begin van StartDock kunnen noemen. Dat kwam voornamelijk omdat we het zo leuk vonden om te doen.’

Het begin van een onderneming

Zoeken waar mogelijkheden liggen binnen de kaders die je zelf hebt geschetst is een groot deel van hebben van een eigen bedrijf is. Van tevoren kan je niet voorspellen waar deze mogelijkheden zich voor zullen doen, je zal ze gaandeweg moeten leren herkennen. Serendipiteit is groot onderdeel van ondernemen en wordt door het woordenboek als volgt gedefinieerd: ‘Het door toeval en scherpzinnigheid iets vinden terwijl men naar iets anders zoekt.’  

Stephan: ‘Mijn scriptieonderwerp ging over incubators, dat lijkt een beetje op coworking. De gedachte: “Kunnen we hier wat mee?” zong hierdoor op de achtergrond. Toen de kelder te klein werd voor het aantal mensen wilde we ons in eerste instantie bij een bestaande coworking space aansluiten. We hebben rondgekeken of er iets paste bij de sfeer die we zelf hadden gecreëerd. Naast onze bestaande werkplek zat een lunchruimte met een barretje, daar zaten we vaak na werk voor een borrel. De borrel en de kennisdeling zijn onderdelen van de cultuur die we toen hadden en nu nog steeds levend zijn in StartDock. Uiteindelijk vonden we geen bestaande plek waar we dezelfde atmosfeer voelde als die we zelf hadden gecreëerd.’

Dit is het punt waar Stephan, samen met zijn medeoprichters, iets vonden waar ze in eerste instantie niet naar zochten. Ze vroegen zich hardop af: “Kunnen we dit zelf niet starten?”

Stephan: ‘We hebben op dat moment interviews gedaan met verschillende jonge ondernemers op  een breed spectrum: van freelancers tot grotere startups. We wilden weten wat zij zochten in coworking. Een van de belangrijkste punten die daaruit naar voren kwam was de locatie en het pand zelf. Een inspirerende omgeving trekt jonge ondernemers enorm aan. Waarbij de allure van het gebouw en de locatie een grote rol spelen. Met deze kennis hebben we besloten om StartDock op te richten. Ik was toen de eerste van het hele team die zei: “Ik stop met mijn eigen bedrijf en ga me volledig richten op StartDock.” Daarna volgden Thom en Johan.’

‘We zijn toen dus specifiek in de grachtengordel opzoek gegaan naar een monumentaal pand. Dat was wel echt lastig. In het begin dachten we zelfs dat het niet ging lukken. We zochten via Funda en het duurde zeker een paar maanden voordat we de huidige locatie aan de Herengracht vonden. Toen we zagen dat het er een optie was om dit gebouw te huren lieten we er een rekenmodel op los om te kijken of het rendabel zou zijn qua kosten. Dit bleek zo te zijn.’ 

Van overtuiging tot realiteit

Nadat de locatie aan de Herengracht vier keer is uitgebreid, gingen Stephan, Johan en Thom op zoek naar andere locaties. In september 2018 vonden ze het pand aan de Keizersgracht — dat op 2 minuten lopen van de Herengracht zit — en in april 2019 werd StartDock Rotterdam daaraan toegevoegd. 

Stephan: ‘Begin 2016 begonnen we. We hadden nog niet gelijk het hele pand, dat konden we financieel en zakelijk echt niet doen. De eigenaar dacht gelukkig mee en gaf aan dat we door konden groeien als dat zou lukken. Als je dat niet hebt blijf je altijd beperkt en komt je concept niet uit de verf. We hadden vanaf de eerste verdieping tot de zolder. De begane grond, de kelder en het adres hiernaast zaten daar nog niet bij. Dat hebben we later allemaal toegevoegd. Het pand aan de Herengracht hebben we echt in stapjes aan onszelf toegeëigend.’

Je bedrijf laten groeien is een keuze, geen verplichting

Groeien kan soms als een evangelie aanvoelen: als je geld op de bank hebt staan, steek het dan zo snel mogelijk in je bedrijf om groter te worden. Maar dit hoeft niet altijd de juiste keuze te zijn. Stephan: ‘We zijn het laatste half jaar erg snel gegroeid en op een gegeven moment merk je dat je dan een beetje groei-pijntjes krijgt. Je hebt nieuwe werknemers, maar je groeit ook qua oppervlakte en dan kan het dat je niet overal even goede begeleiding kan geven. Als je dan verder wilt groeien gaat het gegarandeerd ergens mis, dat noem je groeipijn.’

‘Groeipijn kan bijvoorbeeld gebeuren als je een nieuwe werknemer hebt. Je wilt hem of haar zo goed mogelijk inwerken en begeleiden in de nieuwe rol, maar je hebt zelf ook een gigantisch drukke agenda. Dit komt omdat je net een nieuwe locatie open hebt waarvan je de bouw moet coördineren. Beiden zouden prioriteit moeten hebben, maar dat is onmogelijk. Doordat je nieuwe werknemer niet goed begeleid wordt, raak je kwaliteit kwijt.’ 

‘Bijna een jaar geleden hebben we het pand aan de Keizersgracht erbij gekregen. De twee panden in Amsterdam zitten nu helemaal vol. Rotterdam is 6 maanden geleden geopend, daar zijn we nu druk mee bezig. Dit jaar willen we ons nu focussen op wat we hebben. We willen dat het goed gaat met alle drie de panden en daarbij een hechte community creëren. Volgend jaar mag er naar mijn mening weer uitgebreid worden. 

Wees niet bang om (heel) groot te denken

Stephan: ‘Over twee jaar zou ik wel graag internationaal willen gaan. Ik weet niet hoe Johan en Thom daarover denken, maar ik gok dat ze wel hetzelfde hebben. We hebben het er natuurlijk wel eens over gehad. Vooral de ervaring van internationalisering is een hele nieuwe leercurve. Net zoals de stap naar een andere stad, is de stap naar een ander land weer de volgende. Van één locatie naar meerdere locaties is een ervaring, maar op een gegeven moment weet je hoe dat werkt en is het gewoon hetzelfde als het pand ervoor. Het buitenland is de volgende stap. 

Misschien moeten we dan ons hele concept her-evalueren, want wat hier werkt en wat in Rotterdam werkt, hoeft natuurlijk niet te werken in het buitenland omdat je te maken hebt met andere culturen. Je moet dan naar een hele nieuwe markt ontdekken.’

Zonder BHAG waren we niet op de maan geland

Er zijn genoeg voorbeelden van ambitieuze mensen die lacherig zijn weggezet als krankzinnig, maar misschien zijn er wel net zoveel voorbeeld van mensen die de luide criticasters de mond hebben gesnoerd. Waar wil je heen met je bedrijf als je jezelf loswringt uit de greep van je eigen beperkende gedachten. John F. Kennedy wilde naar de maan, juist omdat het krankzinnig was. Stephan: ‘We hebben een BHAG geformuleerd (Big Hairy Audacious Goal). We willen dat binnen tien jaar 10.000 Dockers — zo noemen we mensen die onderdeel zijn van de StartDock community — meer tijd op StartDock besteden dan thuis. Een thuisgevoel creëren voor ondernemers is ons ultieme doel. Een droomdoel die bijna onmogelijk lijkt, je moet daarin extreem zijn. In totaal zijn er nu 300 bedrijven aangesloten bij ons. Ik vind het heel leuk dat we dit doel gesteld hebben want je werkt ergens naartoe.

Is dit doel niet veel te extreem?

Stephan: (Glimlacht) ‘Nee, dit gaat lukken.’